Tot afgrijzen van Europa geeft premier Viktor Orbán van Hongarije op weinig democratische wijze gestalte aan zijn bewind. Zijn autocratische koers laat ook de kunstsector niet onaangetast.
‘Ik vrees voor de benoeming van een volgende directeur voor het Museum Ludwig in Budapest, zo klonken de stemmen van kunstenaars, verzamelaars of bezoekers in het voorjaar van 2013 met oog op het aflopende mandaat van Bencsik Barnabás. Hij heeft het museum vijf jaar succesvol gerund en internationaal op de kaart gezet door onder andere het bureau voor internationale uitwisseling ACAX op te zetten. Zijn beleid zou elders in de (kunst)wereld een mooi visitekaartje zijn voor een volgende ambtsperiode. Niet in Hongarije. Hier bleek het de garantie te zijn voor wat iedereen al verwachtte: de politiek gekleurde benoeming van Júlia Fabényi als nieuwe directeur.
De politieke situatie in het land is precair. Ruim drie jaar geleden veroverde de politieke alliantie van de populistische Fidesz-partij onder leiding van de huidige premier Viktor Orbán samen met de radicaal-rechtse Jobbik het Hongaarse parlement. Hun tweederde meerderheid maakt het hen sindsdien mogelijk om geheel legaal wijzigingen in de constitutie door te voeren. Sinds 2010 is het constitutionele gerechtshof geleidelijk aan buiten spel gezet. De scheiding der machten is daarmee de facto opgeheven. ‘Als de regering morgen zou besluiten om in de constitutie op te nemen dat vrouwen niet mogen stemmen, bestaat er in het huidige nationale Hongaarse recht geen mogelijkheid meer om ertegenin te gaan’, schreef de Hongaarse jurist Csaba Györy. De Europese commissie overweegt om een procedure aan te spannen vanwege contractbreuk met het Europese verdrag.
De regering Orbán lost met de ingezette koers een belofte in die zij kort na haar verkiezingssucces heeft gedaan: namelijk om de Hongaarse staat en haar maatschappij een fundamenteel nieuwe richting te geven. Het toekomstige Hongarije is centraal georganiseerd en op nationale belangen gericht die zich met zowel rechtse als linkse ideeën voeden. Het maakt volop gebruik van cliëntelisme, vriendjespolitiek en een geraffineerde pr. Zo heeft de regering de publieke opinie achter zich weten te krijgen, ook al heeft Orbáns Hongarije meer weg van een autocratie dan een democratie.
De culturele sector is een van de laatste publieke domeinen die wordt geannexeerd. Er is sprake van een beeldenstorm waarbij kunst in de publieke ruimte wordt vervangen voor kunst die belangrijke momenten uit de Hongaarse geschiedenis illustreert.
MMA countdown – Free Artists welcomes the resigned MMA-members!
TRANSZPARENCIÁT!